Ayurveda en ons hart (deel 1)

In de Ayurveda beschouwen we het hart als een belangrijk marmapunt . Marmas zijn gebiedjes of punten met een hoge energie die zijn te vinden over je gehele lichaam. In totaal zijn er 108 van deze belangrijke punten. Een marma punt moet je voorstellen als een gebied in je lichaam waar spieren, aders, slagaders, zenuwen, botten en gewrichten elkaar ontmoeten. Op dergelijke anatomische plekken is de energie heel hoog. Dat is voor de ervaren ayurveda arts of therapeut voelbaar. Je kunt je voorstellen dat het hart met allerlei verbindingen naar belangrijke organen zoals de longen en de gehele bloedsomloop een groot energetisch gebied beslaat.

Drie lichamen

Ik ga even heel in het kort in op de anatomie volgens Ayurveda omdat je dan pas de positie van het hart begrijpt. Volgens de ayurveda bestaan we uit drie lichamen. Het fysieke lichaam, dat is wat we kunnen zien en aanraken, het subtiele lichaam, kunnen we niet zien maar is wel voelbaar en het causale lichaam, hier zit het woord causaal in en dat betekent de oerbron waaruit we ontstaan zijn. Moderner gezegd is dit “Het Veld”waar Lynne mcTaggart het over heeft in haar baanbrekende boek “The Field.” Het is een veld waar wij allemaal deel van uitmaken en dat ook bekend staat als het nulpuntsveld.

McTaggart schrijft: ‘Onderzoekers ontdekken dat het Zero Point Field de blauwdruk bevat van ons bestaan. Alles en iedereen is met elkaar verbonden door middel van dit veld waarin alle informatie van alle tijden zou zijn opgeslagen. Uiteindelijk kun je alles – van mensen tot materie – terugvoeren op een verzameling van elektrische ladingen die voortdurend in contact staan met deze oneindige zee van energie. Onze interactie met dit veld bepaalt wie wij zijn, worden en waren. Het veld is de alfa en omega van ons bestaan.’

Het hartgebied is toch een chakra

Het gebied rondom het hart is toch een chakra, hoor ik mensen nu zeggen? Ja dat klopt ook. De chakra’s zijn de ‘maha’ oftewel de ‘grote’ marmapunten. Zij vormen dus onderdeel uit van de 108 marmapunten die we kennen. Chakra’s zijn grote energiegebieden dat je moet voorstellen als een vortex aan energie – een soort draaiende kolk dat we ook van water kennen. Zo treedt dat ons fysieke lichaam binnen waar het zicht verbindt met een myriade aan energiekanaaltjes dat als een driedimensionaal spinnenweb in ons gehele fysieke lichaam zit. Hier stroomt onze levensenergie doorheen. Deze levensenergie staat in directe verbinding met het nulpuntsveld om ons heen. De zetel van prana zoals wij de levensenergie noemen zit in het hart volgens Charaka, de grondlegger van ayurveda in geschriftvorm.

Het verschil

Dat is het gebied waar de ayurveda mee werkt en dat niet bestaat volgens de westerse anatomie. Ik heb het in ieder geval niet kunnen vinden in grote anatomisch boeken zoals Gray’s anatomy of op microscopisch niveau het boek van Radivoj V. Krstic, Human Microscopic Anatomy om er maar een paar te noemen. Het staat er gewoon niet in, dus bestaat het niet. In de ayurveda bestaat het wel dus is de kijk op het hart anders. Hoe anders dat is ga ik nu uitleggen.

Wat triggert het hart

Dat is een goede vraag. Wat triggert ons hart. Anatomisch gezien is dat het prikkelgeleidingssysteem. Dit is een netwerk van speciale cellen in de hartspier die elkaar een elektrische prikkel doorgeven zodat het hart zich gaat samentrekken en ook weer kan ontspannen. Maar wat triggert de trigger? Wat zorgt ervoor dat de sinusknoop – want zo heet het groepje cellen bovenin de rechterboezem dat zorgt dat er iedere keer een prikkel afgegeven wordt – zijn werk doet? Jij, als mens maakt dat je hart klopt. Als je hart niet meer klopt ben je dood. Zo eenvoudig is het. Het leven in jou zorgt dat je hart klopt. Het leven in jou is iets dat we niet zien maar wel ervaren en kunnen voelen. De bron van alle ziekten zit dus niet zozeer in het fysieke falen maar bijna altijd in het falen van onze levensenergie die we zelf voeden.

De taal van het hart

Ik heb op facebook een aantal spreuken geplaatst over de plaats van het hart in onze taal. Er is geen enkel ander orgaan dat zo vaak voorkomt in ons taalgebruik. Vele wijze mensen hebben hun visies en inzichten gekoppeld aan het hart. Ik noem er een paar.

  • Confucius : Waarheen je ook gaat, ga met je hele hart.
  • Mahatma Gandhi : De geest wordt onzuiver als het hart niet gewassen wordt door gebed.
  • Kahlil Gibran: Wanneer je verdrietig bent, kijk dan opnieuw in je hart en zie dat je huilt om wat je vreugde schonk.
  • Friedrich Nietzsche: Menigeen vindt zijn hart pas als hij zijn hoofd heeft verloren.
  • Paulo Coelho: Niemand kan vluchten voor wat zijn hart zegt. Daarom is het beter te luisteren naar wat het zegt.

Het hart heeft dus onmiskenbaar een belangrijke functie om de balans te handhaven tussen gevoel en verstand. Tussen wat goed ‘voelt’ en wat goed ‘is.’

Wat zegt de Ayurveda over ons hart

Dan komt ik nu bij de kern van mijn artikel. Wat zegt de ayurveda over wat goed is voor je hart. Ieder hart is anders ook al zijn er grote overeenkomsten in anatomie. Ieder hart is anders omdat het klopt in een uniek mens. Er zijn geen twee mensen gelijk, zelfs de eeneiige tweeling bestaat toch uit twee verschillende mensen. Ieder mens met een hartklacht moet dus ook iedere keer op een unieke manier benaderd worden. De benadering vanuit de dosha’s maakt het al iedere keer anders en de benadering vanuit de chakras geeft inzicht in de mate van energieverstoring.

Dosha’s

Grofweg worden mensen onderverdeeld in vata, pitta of kapha mensen. Bij vata mensen overheerst het lucht ether principe, bij pitta mensen het vuur water principe en tenslotte de kapha mensen het aarde en water principe. Wanneer deze mensen niet volgens hun ‘aard of natuur’ leven verschuift de oorspronkelijke constitutie naar een constitutie dat niet bij ze past. Ik geef een aantal voorbeelden:

  • een vata mens van nature die leeft volgens een pitta mens is bijzonder vatbaar voor hartritmestoornissen.
  • een pitta mens van nature die leeft als een kapha mens is bijzonder vatbaar voor een angina pectoris, een toestand waarbij de slagaders gedeeltelijk of helemaal vernauwd zijn geraakt door de vorming van plak op de binnenzijde van de vaatwanden.
  • een kapha mens van nature die leeft als een vata mens is vatbaar voor een hoge bloeddruk en hartfalen.

In al deze gevallen wordt een situatie gecreëerd waarbij het hart te kort schiet om zijn gewone functie in zijn eigen ritme te kunnen doen. Bovengenoemde voorbeelden kan ik zo koppelen aan waar gebeurde situaties uit mijn praktijk.

Anahata Chakra

De chakra dat het hartgebied bestrijkt heet Anahata. Dat is een woord uit het Sanskriet en dat staat voor ‘ongebroken of ongeschonden’. De naam van het hart zelf is ‘hṛdaya’ in het Sanksriet. Het vormt het centrum van de mens en wordt gezien als de verbinding tussen de onderste drie chakra’s van de instincten met de bovenste drie chakra’s van het hogere, menselijke bewustzijn. Het zit dus precies op het kruispunt van lagere bewustzijn en hogere bewustzijn. Van onze instincten naar onze intelligentie. Het is dus een verbindingsdeur. Het houden van dat je diep in je hart voelt en alleen maar kunt beredeneren met je geest. Hier ontstaan de hartsrelaties, intimiteit en de vriendschappen voor het leven. Ik heb je ‘in mijn hart gesloten’ is misschien wel de meest intieme opmerking dat je kunt maken naar een ander mens.

Harmonie en balans

Het hartchakra schept dus harmonie en balans tussen alle chakra’s en alle energetische systemen waarbij het betrokken is. Wanneer hier een verstoring optreedt heeft dat dus onmiddellijk effect op het gehele energetische en als gevolg daarvan ook op het fysieke systeem. Wanneer je onverwacht een boodschap krijgt dat een dierbare een ongeluk heeft gehad krijg je onmiddellijk een energetische verstoring dat ook fysiek aangrijpt. Het een kan niet zonder het ander omdat het een uit het ander voortkomt. Met andere woorden: hartklachten in de ayurveda worden ALTIJD energetisch behandeld omdat daar de basis van de verstoring ligt.

Ayurvedische behandelingen voor het hart

Het moge duidelijk zijn aan de hand van het voorgaande dat we de energieverstoring in het lichaam moeten oplossen willen we iemand weer in balans brengen. Daarvoor is het belangrijk om de geboorte constitutie te weten gevolgd door de constitutie van dit moment. Weten we dat dan kunnen we gaan selecteren wat voor soort kruiden we gaan kiezen. Ik laat dat nu even in het midden en concentreer me nu op de energetische verstoring. Hoe kunnen we daar een interventie op bedenken zodat er weer balans ontstaat. Gelukkig hoef ik dat niet uit te vinden want daar geeft de ayurveda antwoord op. Duizenden jaren geleden hebben wijze mensen behandelingen bedacht dat sturend werkzaam is op de energiestroom in je lichaam. In deel twee van dit artikel ga ik zes van deze interventies bespreken.

Deel dit bericht

Facebook
Twitter
LinkedIn

Laat een reactie achter

4 thoughts on “Ayurveda en ons hart (deel 1)”

  1. Ik ben geboren met een ASD defect en ben daar aan geopereerd, kreeg daarna veel hartritme problemen en het bleek dat mijn sinusknoop beschadigd was door de hartoperatie, kreeg toen een pace-maker en in de jaren die daar opvolgde 8 pace-makers gehad over een periode van tien jaar. Nu heb ik een ICD omdat er ook een erfelijkheids probleem zit, aantal familieleden aan overleden de afgelopen tijd. Vraag me af of ik dan een vaat mens ben die als pitta leeft? Vraag me even af hoe erfelijkheid in jou verhaal een rol speelt? Met vriendelijke groet.

  2. Dag Conchita,
    Het is inderdaad aan te raden om eens te kijken wat voor constitutie je hebt van nature en hoe je constitutie op dit moment is.
    Sowieso zou ik je aanraden om de constitutie test op mijn site eens te doen om vast te stellen wat voor type je bent. Aan de hand daarvan kun je al kijken of de dingen die je doet bij je passen. Erfelijkheid speelt natuurlijk een rol bij de gevoeligheid voor bepaalde aandoeningen. Echter je levensstijl, of je gezond eet, veel aan je conditie doet, of je werk of een partner hebt die bij je past. Al dit soort dingen bepaald hoe jij in het leven staat en of dat bijdraagt aan jouw welzijn. Dat is belangrijk.
    Wanneer je hier verder op in wilt gaan kun je uiteraard altijd eens een consult afspreken. Dan kan ik je gericht advies geven.
    Voor nu geef ik je een paar linken zodat je zelf al kunt kijken hoe een en ander voor jou is.
    Voor de constitutietest: https://www.ayu.nl/ayurveda/constitutietest/
    Voor voeding dat past bij je constitutie: https://www.ayu.nl/ayurveda/voeding-in-de-ayurveda/eten-volgens-uw-dosha/
    Met vriendelijke groet,
    Cornelis

  3. Annelies Pronk-Verboom

    Goeiemiddag Cornelis,

    Ten eerste wil ik je bedanken voor de mooi duidelijke informatie en nieuwsbrieven.
    Ik heb er altijd iets aan.
    Het verhaal van hierboven is voor mij ook herkenbaar.
    Een erfelijke component in de familie waardoor de huisarts adviseert om ieder jaar een hartfilmpje te maken en een bloedonderzoek te laten doen. Ik heb dit jaar overgeslagen, omdat ik steeds meer naar mezelf probeer te luisteren en inderdaad, zoals jij zegt, te leven volgens mijn constitutie (vata/ pitta)
    Maar soms word ik dan weer een beetje onzeker of het goed is dat ik dit jaar heb overgeslagen als ik toch weer wat hartritmestoornissen voel. Meestal is het te verklaren in teveel spanning op dat moment, maar soms lijkt dit ook helemaal niet aan de orde.
    Ik eet zo goed mogelijk volgens mijn constitutie en beweeg daar ook naar (in plaats van heel veel hardlopen doe ik nu veel yoga en fiets en wandel)
    Wat kun je mij aanraden?
    Dankjewel en een fijne dag.

    met vriendelijke groet,

    Annelies

    1. Dag Annelies, dankjewel voor je compliment. Dat is fijn om te lezen. Wat je schrijft over jezelf vind ik al heel goed. Je luistert naar je eigen lichaam en je hebt voor yoga, fietsen en wandelen gekozen. Prima manieren van lekker in beweging zijn maar wel zo dat je hart dit bij kan houden. Ik raad je echter wel aan voor je eigen gemoedsrust deze controle wel te doen. Niet voor de huisarts maar voor jezelf. Zodra je gaat twijfelen, zaai je eigenlijk al een beetje angst. Dat voorkom je door deze controle te doen en jezelf te overtuigen – met het bewijs van het ecg en het bloedonderzoek – dat je goed voor jezelf zorgt. Dat neemt de angst weg en brengt weer rust en stabiliteit. Daar gaat het om.
      Met vriendelijke groet,
      Cornelis

Comments are closed.

Over Europa Ayurveda Centrum

Wanneer jij je gezondheid in eigen hand wilt nemen ben je van harte welkom in ons centrum. Wij bieden ABC consulten, Ayurvedische behandelingen en een breed assortiment aan op maat gemaakte kruidenpreparaten en oliën.

Recente berichten

Volg ons op Facebook

Schrijf je in voor tips over gezondheid

error: Content is protected !!
Scroll to Top

Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief
en ontvang het gratis e-boek in je e-mail.

* indicates required