Kapha Dosha domineert in het winterseizoen. Iedere dosha krijgt in de winter te maken met de overheersende kapha. Dat zit niet alleen in jezelf maar ook in je omgeving.
In de winter lijkt alles wat zwaarder, donkerder en geslotener te zijn. Wanneer kapha uit balans raakt en te hoog wordt, dan kan dat leiden tot overgewicht, traagheid, dufheid, lethargie, neerslachtigheid en zelfs depressie.
Er kunnen allerlei klachten ontstaan, waaronder winterdepressie, als we niet zorgvuldig rekening houden met de kenmerken van het winterseizoen. In deze nieuwsbrief bespreken we een aantal van die klachten en de Ayurvedische benadering ervan.
In de winter heb je vaak een toenemende eetlust, je hebt veel zin in zoetigheid en dan vooral chocolade en lekker vet eten. Dit zorgt natuurlijk voor gewichtstoename, milde depressie en geïrriteerdheid.
Het is wetenschappelijk bewezen dat dit veel vaker voorkomt bij mensen die in landen wonen met een lange winter. Gelukkig is dat bij ons niet het geval en gaan we alweer snel over naar het volgende seizoen. Maar vooralsnog zitten we in de winter.
In de winter wordt het spijsverteringsvuur (agni) sterker door ondersteuning van Vata. Vata is het lucht- of windelement en wakkert het spijsverteringsvuur aan. Daardoor ervaar je in de winter dat je eetlust groter is.
Het is goed om dat te beseffen zodat je het hongergevoel niet stilt met junkfood of veel te vet voedsel, maar wel bijvoorbeeld met warme stoofpotten van verse biologische groenten.
Wat je ook kunt doen om je winterdepressie te verminderen is jezelf blootstellen aan zonlicht. Zodra de zon schijnt ga je minimaal 30 minuten naar buiten en laat je de zon op je gezicht en handen schijnen.
Probeer in de winter van elke zonnestraal zoveel mogelijk gebruik te maken en geniet hiervan! Dat is niet alleen voor de vitamine D maar gewoon omdat het vitaliserend aanvoelt, die warme zon op je gezicht.
Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Het lichaam kan onder invloed van zonlicht in de huid vitamine D zelf aanmaken. Vitamine D zit ook in eten: vooral in vette vis, en met wat lagere gehaltes in vlees en eieren. Er is sterk bewijs dat vitamine D een rol speelt in het immuunsysteem, oftewel de weerstand.
De omzetting naar de actieve vorm van vitamine D in de witte bloedcellen zorgt voor zogenaamde ‘cellulaire immuniteit’. Dit proces wordt in werking gezet door het stimuleren van de productie van een antimicrobieel eiwit dat bacteriën onschadelijk maakt.
Hierdoor kan voorkomen worden dat men ziek wordt. Dus ga vooral even de zon in als het kan. Ook in de winter, misschien wel vooral in de winter.
In de winter zit je vaker binnen. De ruimten worden verwarmd met centrale verwarming en daardoor is de lucht overwegend droger. Ook heb je de neiging, omdat je het koud hebt, om langer en heter te douchen.
Hete douches en hete baden maken je huid nog droger. Een droge huid gaat sneller open dan een vochtige soepele huid waardoor er makkelijker ziektekiemen kunnen binnendringen.
Dus je huid extra goed verzorgen is een must in de winter. Wij hebben een heerlijke Ayurvedische abhyanga-olie om je huid weer in goede conditie te krijgen.
Was je gezicht met lauwwarm water en vermijdt zeep. Zeep haalt de natuurlijke oliën in je huid weg en maakt dat je huid gerimpeld wordt en uitdroogt. Kleed je warm aan maar ook weer niet te warm zodat je oververhit raakt. In alles de balans vinden is belangrijk.
Sommige mensen hebben tijdens de winter last van winterhanden en wintertenen. De huid van de handen en voeten wordt dan wit en stijf en voelt doof aan.
Het beste wat je kunt doen is om je handen geleidelijk te verwarmen en niet te hard te wrijven. Te hard wrijven en te snel opwarmen van te koude handen en voeten kan de weefsels onder de huid juist aantasten en beschadigen.
Voeding die verwarmend, voedend en goed te verteren is. Dat is bij uitstek belangrijk in de winter. Drink ook regelmatig wat warm water. Vind je alleen warm water niet lekker voeg dan wat komijnzaad toe. Komijnzaad geeft het water een mooie gele kleur maar is ook heel smakelijk zonder overheersend te zijn.
Soepen zijn in de winter heel erg aan te raden. Een flinke kom soep zorgt voor het stillen van je hongergevoel zodat je de maaltijd daarna rustig kunt eten zonder dat je te gehaast eet omdat je zo’n trek hebt.
Zet een grote pan op het vuur met 1½ liter groentebouillon. Snij een paar flinke winterwortels, een stukje gember, twee stronken bleekselderij en twee grote uien in kleine stukjes en laat even goed doorkoken.
Voeg een halve eetlepel ghee, een mespuntje asafoetida, een snufje zout toe naar smaak en laat het geheel 30 – 40 minuten sudderen totdat alles gaar is. Eventueel nog wat vers korianderblad eroverheen strooien en smullen maar.
Winterse schotel met gevuld koolblad
recept van Amadea Morningstar.
Verwarm de oven voor op 150 graden Celsius.
Stoof een kleine krop rode of groene kool gedurende ongeveer 10 minuten. Stoof de blaadjes van de kool lang genoeg zodat ze gemakkelijk te verwerken zijn maar niet uit elkaar vallen. Zet ze even weg.
Maak nu Kasha met prei klaar.
Was 100 gram prei en snij het in kleine ringen. Verwarm in een middelgrote steelpan:
1 ½ eetlepel koudgeperste sesamolie
Voeg de preiringen toe en fruit deze een minuut of twee op lage stand. Meng er dan 75 gram ongekookte kasha (geroosterde boekweitgrutten) doorheen en roer totdat dit graan licht bedekt is.
Voeg: 5 dl water en ½ theelepel zout (mag ook minder) toe. Breng aan de kook, dek de pan af en breng de energiebron omlaag. Kook het in ongeveer 15 minuten gaar.
Maak nu de groene crèmesaus klaar.
Was 100 gram verse raketsla en snij het klein. Fruit de raketsla met 1 theelepel koudgeperste sesamolie en 1 klein teentje knoflook.
Roer onafgebroken totdat de suas klaar is, een minuut of twee. Vermeng in de blender: 2 theelepels rauwe tahin, 3/4de theelepel vers citroensap en 2 dl water. Meng alles goed doorelkaar tot een gladde groene saus.
Vet een ovenschaal van ca. 20 x 30 cm licht in: een schaal van roestvrij staal of glas is ook prima. Trek voorzichting de koolblaadjes van de krop: de mooiste ervan bewaart u voor de rollen en met de kleintjes bedekt u de bodem van de ovenschaal.
Dat voorkomt dat de gevulde rollen vastplakken. Schep 1 lepel vulling van de Kasha met prei op elk koolblad. Vouw de uiteinden naar binnen en rol ze netjes langs de nerven op. Leg ze naast elkaar in de ovenschaal en schenk er de groene crmesaus over heen. Bak ze 20-25 minuten onafgedekt.
Reken maar dat u hier heerlijk van gaat smullen als dit uit de oven komt. Bon appetite!
Gemberthee
Rasp ongeveer 5 cm verse gember. Kook dit ongeveer 20 minuten in een liter water. Voeg er het sap van een grote citroen aan toe. Vul hele kleine glaasjes met deze gemberthee en drink dit als aperitief ongeveer 10 minuten voor de maaltijd.
Dit is een sterke gemberthee die de Agni aanwakkert.
Wij wensen je een mooie, gezonde winter toe!
