

Er loopt een driejarig Europees onderzoek in de tuinen naar kruiden die een vergelijkbare werking hebben als antibiotica. Op de foto Cornelis Peters, zijn vrouw Mohana, zoon Vighnesh en schoondochter Eva. © Alex Mulder
Wereld te winnen voor werkende kruiden
Hij noemt zichzelf een pionier. Cornelis Peters van het Europa Ayurveda Centrum in Witharen heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de Ayurvedische geneeswijze te integreren in de westerse geneeskunde. Ik heb nog zoveel ideeën voor zoveel onderzoeken.” Zaterdag is er open dag bij het centrum in Witharen.
Erwin Dijk 19-07-19, 07:07 Laatste update: 09:48
Kijk, hier staat gifsla”, zegt Peters, wijzend op een lange stengel met groene bladeren met kleine stekeltjes. “Vanwege de rustgevende werking werd deze plant in de Middeleeuwen gebruikt als opium.” Het is zomaar een leuk weetje dat de oprichter van het Europa Ayurveda Centrum (EAC) vertelt, terwijl hij door de kruidentuinen loopt. “Maar mijn vrouw Mohana weet nog veel meer van al deze kruiden. Zij is echt een wandelende encyclopedie op dat gebied.”
Kennis van het leven
Ayurveda stamt uit India en laat zich vertalen als ‘kennis van het leven’. Samen met Mohana nam Peters de wetenschap mee naar Nederland (zie kader), die hier onder de alternatieve geneeswijzen geschaard wordt. Het is dan ook een bijzonder gebeuren daar aan de Witharenweg in Witharen. In emmers, maar ook ogenschijnlijk in het wilde weg groeit een enorme hoeveelheid aan planten en kruiden. Toch zit er wel degelijk een systeem in. “Ze staan gerangschikt op hun eigenschappen. Hier staan bijvoorbeeld kruiden die goed zijn voor je ‘mind’. Ze werken tegen stress en burn-outklachten.”
De kunst binnen de Ayurveda is om al die kruiden en hun eigenschappen zo goed mogelijk te laten samenwerken.
“Zie het als een voetbalteam. Elke speler heeft z’n eigen functie. De een gaat snel en recht op het doel af, de ander zorgt er juist voor dat een derde goed zijn werk kan doen.”
Al die gecombineerde eigenschappen bieden volgens Peters een schat aan mogelijkheden op allerlei gebieden. Zo loopt er bij het EAC momenteel een onderzoek naar kruiden die een vergelijkbare werking hebben als antibiotica. “Het grote voordeel van kruiden is dat ze geen resistentie van het bacterie uitlokken, omdat ze een veel bredere werking hebben. Er zitten veel meer werkzame stoffen in. Heel belangrijk natuurlijk, want resistentie is een groot probleem.”
Tegelijk is Peters samen met de universiteit van het Duitse Münster bezig om te onderzoeken welke waterplanten het meest geschikt zijn om medicijnresten uit water te verwijderen. Die studie is onderdeel van het project MEDUWA (‘MEDicijnen Uit het WAter), waarin 27 partijen samenwerken om het stroomgebied van de Vecht te ontdoen van onder meer resten van medicijnen.
“Het gebruik van medicatie neemt toe en dat komt in ons afvalwater terecht. Omdat het voor waterschappen steeds moeilijker wordt om dat goed te zuiveren, blijven er medicijnresten achter. Die komen uiteindelijk ook in het oppervlaktewater en het grondwater terecht, met alle gevolgen van dien.”
Fytoremediatie
Daarom staan er bij het EAC 32 zwarte tonnen met water, planten en medicijnresten. “De waterplanten nemen de medicijnen op, zodat het water weer schoon wordt en wij kijken welke planten het meest geschikt zijn. Fytoremediatie heet dat. Hier doen we dat in het klein, maar als je weet hoe snel het gaat en waar de vervuiling zit, weet je precies hoeveel planten je op welke plek in de Vecht nodig hebt om het water te zuiveren.”
En daar blijft het wat Peters betreft niet bij. “Samen met bijvoorbeeld de Universiteiten van Utrecht en Wageningen heb ik al heel veel studies gedaan, maar ik heb nog zoveel ideeën voor zoveel onderzoeken. En het is niet iets nieuws, de kennis is er al eeuwenlang en door middel van computers zijn we nu in staat om steeds meer data te verzamelen en te analyseren.
We zijn met z’n allen hopeloos op zoek naar oplossingen voor allerlei problemen, maar die oplossingen zijn er in veel gevallen al. We hoeven ze alleen maar goed in beeld te brengen, te testen en te vermarkten. Ik ben elke dag bezig om de Ayurvedische wetenschap te integreren in de westerse geneeskunde. Dat is een hoog doel en het vergt een lange adem, maar we hebben al veel gewonnen. Dat er tegenwoordig in de geneeskunde bijvoorbeeld steeds meer aandacht is voor leefstijl komt oorspronkelijk uit dit veld.”
Zaterdag zetten Peters en zijn gezin de poorten van de kruidentuinen open voor het publiek. Tussen 14.00 en 18.00 uur is iedereen welkom aan Witharenweg 9 in Witharen.
Van Zuid-India naar Witharen
Oprichter Cornelis Peters van het Europa Ayurveda Centrum komt uit de Bollenstreek. Hij volgde diverse medische studies en deed in zijn jongere jaren onderzoek naar borstkanker in het Anthoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam. “Daar moest ik bijvoorbeeld regelmatig proefdieren doodmaken. Daar hield ik niet van en op een gegeven moment ging ik me afvragen: ‘Wil ik dit mijn hele leven doen?’ Ik heb een sabbatical genomen, ben naar Zuid-India gereisd en wilde via een rondreis langzaamaan weer terug richting Nederland.”
Daar kwam het niet van, zijn kennismaking met de Ayurvedische geneeswijze veranderde zijn leven. “Ik zag een Ayurvedisch arts in een heel krakkemikkig hutje, maar hij was met zo’n overgave bezig. En ik zag hoe zijn patiënten, van zakenmensen tot vissersvrouwen, binnen twee weken opknapten. Daar wilde ik meer van weten.”
Peters ging de Ayurvedische filosofie en geneeswijze studeren, leerde zijn vrouw Mohana kennen en bleef uiteindelijk zestien jaar in India. Pas toen zoon Vighnesh graag in Amsterdam aan de filmacademie wilde studeren, keerde hij met zijn gezin terug naar Nederland, waar hij het Europa Ayurveda Centrum begon. Vijf jaar later verhuisde het gezin naar Witharen, waar ze in maart volgend jaar hun twintigjarig jubileum hopen te vieren. “Dat willen we groot vieren. Niet om onszelf, maar om Ayurveda groot in de schijnwerpers te zetten.”