Ayurveda kijkt anders naar deze populaire ochtendroutine.
Misschien heb je het al eens voorbij zien komen: bleekselderijsap als wondermiddel. Veel mensen starten hun dag ermee, in de overtuiging dat het helpt bij ontgiften en het versterken van de gezondheid. Vanuit de Ayurveda kijken we hier genuanceerder naar.
Bleekselderij is licht, verkoelend en een beetje wrang van smaak. Dat maakt het vooral gunstig voor Pitta en Kapha types: het verfrist, werkt licht ontgiftend en kan helpen bij warmte of vochtophoping in het lichaam.
Voor Vata types ligt dit anders. Het sap is namelijk ook droog en kan daardoor leiden tot een opgeblazen gevoel, gasvorming of juist meer onrust in het systeem – zeker als je het op een lege maag drinkt.
Praktische tips:
- Ben je een Pitta of Kapha type, dan kan een klein glas bleekselderijsap op z’n tijd verfrissend zijn.
- Ben je meer Vata, gebruik bleekselderij liever gekookt in soepen of gerechten – dat maakt het zachter en beter verteerbaar.
- Voeg eventueel een snufje verwarmende kruiden toe, zoals gember of komijn, om de balans te bewaren.
Zoals altijd gaat het om maat en afstemming: wat bij de één heilzaam is, kan voor de ander juist te veel zijn. Dat maakt Ayurveda zo persoonlijk
Eigenschappen van bleekselderij volgens Ayurveda
- Rasa (smaak): bitter, wrang en licht zoutig
- Guna (eigenschappen): licht, verkoelend, droog
- Virya (energie): verkoelend
- Vipaka (na-vertering): scherp/pittig
Effect op de dosha’s
- Pitta: kan gunstig zijn, omdat bleekselderij verkoelend werkt en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Helpt bij oververhitting, huidproblemen en verzachting van prikkelbaarheid.
- Kapha: kan ook gunstig werken door de licht bittere en drogende eigenschappen, die slijmvorming en vochtophoping verminderen.
- Vata: hier moet je oppassen. Door de droge en lichte kwaliteit kan het Vata verhogen, wat leidt tot gasvorming, een opgeblazen gevoel en soms zelfs nervositeit of slapeloosheid.
Toepassing
- Als sap: Het drinken van puur bleekselderijsap kan voor Pitta en Kapha verfrissend en ontgiftend zijn. Voor Vata-types kan het te scherp en uitdrogend zijn, vooral op een lege maag.
- Als groente: Gekookt of verwerkt in soepen/stews is bleekselderij milder en voor alle dosha’s beter te verdragen.
Contra-indicaties
- Mensen met zwakke spijsvertering (Mandagni) kunnen door het sap juist last krijgen van een opgeblazen buik of diarree.
- Bij lage bloeddruk kan bleekselderijsap te sterk bloeddrukverlagend werken.
- Overmatig gebruik kan bij gevoelige mensen de nieren en blaas extra prikkelen door de diuretische werking.
Samengevat:
- Pitta/Kapha → kan nuttig en verkoelend zijn, mits met mate.
- Vata → liever vermijden als sap, tenzij gecombineerd met verwarmende kruiden (gember, komijn).
- Beter alternatief: neem bleekselderij in een maaltijd, licht gekookt, in plaats van puur sap op een lege maag.
