De herfst heeft zijn intrede gedaan en dat is voelbaar. De temperaturen zijn aan het dalen en het weer is onstuimiger met meer wind en meer regen. De nachten worden ook langer. Veranderlijkheid is het key woord voor de herfst.
Als het gaat over de dosha’s, is deze veranderlijkheid kenmerkend voor de vata dosha.
De vata dosha bestaat uit de elementen lucht en ether en deze elementen zijn sterker aanwezig in de herfst. De vata dosha in ons wordt veelal ook sterker en dit kan ook invloed hebben op onze mind. De invloed op de mind kunnen we ervaren door onrustigheid in de gedachten en dat de gedachten mogelijk ook zorgelijker en angstiger worden.
Het is dan ook belangrijk om in de herfst extra aandacht te geven aan de vata dosha.
Als het gaat over de vata dosha is veranderlijkheid één van de kenmerken, kouwelijkheid en droogte zijn andere belangrijke aspecten van de vata dosha.
Deze eigenschappen hebben balancering nodig.
Veranderlijkheid
Veranderlijkheid kun je balanceren door meer rust in te bouwen in de dag en regelmaat aan te brengen. Het ritme van de natuur volgen is hierin cruciaal. Het lichaam is met recht een structuurdier en vindt het heerlijk om op tijd naar bed te gaan en weer vroeg op te staan.
Het lichaam en de spijsvertering gedijen ook op het nemen van maaltijden op vaste tijdstippen.
Door je lichaam deze regelmaat te geven, voelt je lichaam zich beter en dit heeft een positieve doorwerking naar de mind, die zich ook beter gaat voelen.
Kouwelijkheid
Het lichaam wapent zich in de herfst al op een natuurlijke manier tegen koude. Het port het interne kacheltje al op, zodat de kern warm blijft. Gunstig gevolg is dat de spijsvertering hierdoor in kracht toeneemt, zodat er zwaardere maaltijden kunnen worden genomen.
Het lichaam wil graag deze zwaardere maaltijden om een beetje in gewicht toe te nemen en een isolerend vetlaagje op te bouwen.
Door voor warme maaltijden te kiezen met wat zwaardere kwaliteiten, kun je gehoor geven aan deze behoefte van het lichaam. Stoofschotels, stamppotten, maaltijden met goed gekookte granen en goedgevulde maaltijdsoepen zijn hierin erg geschikt. Door wat specerijen zoals zwarte peper, kurkuma of kaneel toe te voegen, geef je extra warmte en de specerijen werken daarnaast ondersteunend op de spijsvertering.
Blijf wel goed voelen, als je merkt dat een zwaardere maaltijd problemen geeft in de vertering, dan kun je beter terugschakelen naar een lichtere maaltijd.
Voeding met koele kwaliteiten zoals een salade van rauwkost kunnen beter nu achterwege blijven.
Blijf liever ook weg bij koude dranken en kies voor warme dranken of op kamertemperatuur.
Met betrekking tot fruit zou je een warm fruitgerecht kunnen maken, door bijvoorbeeld een appel of een peer in wat ghee te bakken en wat specerijen toe te voegen.
Naast voeding kan het ook erg helpen om jezelf warm te kleden, met laagjes werken is handig hierin, door de veranderlijkheid in temperatuur kun je dan iets aan of uitdoen.
Jezelf een massage met warme olie, zoals sesamolie, geven, kan ook een weldaad voor je lichaam zijn en je lichaam zich behaaglijk laten voelen.
Droogte
Het balanceren van droogte is ook cruciaal. Als het lichaam te droog wordt, kan dat huidklachten geven maar ook constipatie en zelfs slapeloosheid kan de kop op steken. De mind wordt onrustiger als het lichaam te droog is.
Droogte kun je balanceren met vochtigheid. Veelal wordt dan gedacht aan water en dranken, maar vetten en oliën zijn ook essentieel.
Door bij de maaltijden ervoor te zorgen dat er ook in bescheiden mate gezonde vetten aan worden toegevoegd, geef je al een mooie balancering aan droogte. Bij een broodmaaltijd kun je bijvoorbeeld wat roomboter op je brood smeren, fijne bijkomstigheid is dat het boterzuur in roomboter ook voedend op de darmflora werkt. Bij een warme maaltijd zou je wat olijfolie extra vierge kunnen toevoegen of groenten bakken in een beetje ghee of kokosolie met wat specerijen.
De zure smaak en zoutige smaak kunnen ook helpen het lichaam ook te bevochtigen.
De zure smaak kan in bescheiden mate worden toegevoegd aan een maaltijd, door het toevoegen van een beetje citroen- of limoensap of een beetje appelcider azijn of misopasta. Het toevoegen van een eetlepel yoghurt is ook een optie.
De zoutige smaak kan in bescheiden mate worden toegevoegd aan een maaltijd door de toevoeging van een beetje tamari (een sojasaus op natuurlijke basis) of een beetje zeewier.
Naast warm water en kruidentheeën wordt bij droogte bij uitstek de zogenoemde ayurvedic gatorade aanbevolen. De gatorade bestaat uit een beker warm water met toevoeging van een snufje zeezout en een schijfje limoen. Het zout zorgt ervoor dat het vocht wordt vastgehouden en limoen geeft extra bevochtiging in het lichaam. Deze gatorade werkt ook sterk ondersteunend op de spijsvertering. Als je last hebt van een hoge bloeddruk, is het wel beter het zeezout weg te laten.
Beperk daarnaast de inname van koffie, koffie heeft een uitdrogende werking en versterkt daardoor de eigenschap droogte. Je kunt de koffie wel minder uitdrogend maken, door een beetje (koffie)melk toe te voegen.
Tenslotte
Door de tijd te nemen om je voeding aan te passen, je spijsvertering te versterken en je te concentreren op routine, zul je deze seizoensverandering goed kunnen doorstaan. Bovenstaande tips kunnen hierin ondersteunend werken.
Mocht je over dit artikel vragen hebben of extra adviezen willen, neem dan contact met ons op via info@ayu.nl
Hartelijke groet,
Froukje van der Schaar | Ayurvedisch Voedingsconsulent
