De meeste Ayurvedische kruidenpreparaten bevatten meerdere kruiden. Het komt bijna niet voor dat een preparaat uit één kruid bestaat. De meeste bevatten 10 tot 20 kruiden en 20% van de Ayurvedische formuleringen bezitten zelfs meer dan 40 kruiden. Daar is een belangrijke reden voor en dat is dat de Ayurveda ervan uitgaat dat de meeste ziekten worden veroorzaakt door indigestie.
Indigestie wordt ook wel dyspepsie genoemd. Eigenlijk is het geen aandoening maar meer een verzamelnaam voor symptomen die gepaard gaan met te snel, te veel, te vet en te sterk gekruid eten. Je lichaam kan dan problemen krijgen met de spijsvertering en laat dit merken door onder andere buikklachten, een branderig gevoel achter het borstbeen of winderigheid.
Stimuleren van de spijsvertering
De meeste kruidenpreparaten bevatten dus in ieder geval een of meerdere kruiden die de spijsvertering bevorderen en de ophoping van gassen in het darmkanaal verlichten. Dan moet je denken aan toevoegingen zoals zwarte peper (Piper nigrum), gember (Zingiber officinale), lange pepers (Piper longum), duivelsdrek (Asafoetida) en komijn (Cuminum cyminum). In India krijg je na de maaltijd een schaaltje met zaadjes waaronder komijn. Dat is dus om de spijsvertering te stimuleren. Ook het drinken van gekookt water met komijnzaadjes heeft ditzelfde effect. Het is bovendien een heerlijke drank bij het eten.
Katalyserende werking
Een katalysator in de Ayurveda wordt Yogavahi genoemd en dat is een kruid waarvan het actieve bestanddeel ervoor zorgt dat de juiste fytochemicalien naar de plaats van bestemming worden gestuurd waar zij hun genezende werk kunnen doen. Dat doet het trio Trikatu bijvoorbeeld. Trikatu bestaat uit een combinatie van Piper nigrum, Piper longum en Zingiber officinale. In combinatie met andere kruidenpreparaten zorgt Trikatu voor een versterking van de actie. Maar ook de bindmiddelen zoals honing en ghee hebben naast het feit dat ze de kruiden binden ook een kataliserende werking. Tot slot is zoethout (Glycyrrhiza glabra) dankzij de zoete smaak een belangrijke versterker.
Effect van smaken en geuren
Veel plantaardige ingrediënten hebben een bittere of wrange smaak en sommige hebben een onaangename geur zoals bijvoorbeeld duivelsdrek . Aan de andere kant, veel bezitten veel kruiden ook hele aangename geuren en smaken zoals de zoetheid van rietsuiker, honing en ghee of de aromatische smaak van cardamom, kaneel en komijnzaad. Het is niet alleen de smaak die een rol speelt voor het juiste resultaat het is ook de geur die bepalend is voor de juiste werking. Smaken en geuren hebben een sturende werking op de doshas.
Samenstelling tot een eenheid
Verschillende kruiden bij elkaar in een mengsel dragen bij aan de therapeutische werking door hun intrinsieke samenspel. De spijsvertering wordt gestimuleerd, gassen worden makkelijker afgevoerd, door versterking kunnen belangrijke kruiden makkelijker hun werk doen, sommige kruiden moeten een beetje afgeremd worden, andere moeten juist versterkt worden, sommige kruiden moeten niet onmiddellijk al hun bio-actieve stoffen loslaten, dat moet geleidelijk gebeuren. Kortom er is een heel orkest aan het werk met allerlei verschillende instrumenten die tezamen een harmonieus geheel vormen. De dirigent is de Ayurveda arts die nauwkeurig het orkest aan kruiden samenstelt en de werking inschat door op het juiste moment onder de juiste condities deze samenstelling aan zijn cliënt te geven.
Vormen van toediening
Er zijn verschillende toedieningsvormen op basis van behoefte en op basis van werkzaamheid. In de Ayurveda kennen we de Lehya (kruiden jam), Asava (vloeistoffen), Choorna (kruiden poeder mix), Gulika (kruidenbolletjes) Aristham ( gefermenteeerde vloeistoffen) Kashaya (kruiden decocotion) en tegenwoordig natuurlijk ook de tabletten en capsules.
Het middel wordt gekozen op basis van het stadium van de ziekte en de persoonlijke situatie van de patiënt. Mensen met een krachtige spijsvertering kunnen heel goed de kruidenjams zoals de Chyawanprash of diverse Rasayanas innemen. Wanneer de spijsvertering zwak is worden andere samenstellingen gekozen zoals poeders. Het grote voordeel van poeders is dat ze direct in de mond hun werking al kunnen doen. Wanneer het middel echter in de maag of pas in de darmen vrij moet komen kunnen de poeders in capsules ingenomen worden.
Tijdstip van inname
Het tijdstip van inname van het kruidenpreparaat brengt ook significante verandering met zich mee met betrekking tot de werking van het geneesmiddel. Het geneesmiddel dat voorgeschreven wordt na de maaltijd is doorgaans sterker dan het middel dat op een lege maag ingenomen moet worden. Draai je dit om dan kan dit maagstoornissen veroorzaken. Ook andere tijdstippen of het stadium van de ziekte is bepalend voor een juiste werking van het kruidenpreparaat.
Een Ayurvedisch kruidenpreparaat is uniek in zijn kwaliteit, actie en keuze met betrekking tot de ziekte, de dosha en de individuele lichaamsbouw van het kind, man of vrouw. Het is de taak van de Ayurveda arts of therapeut om de werking van de kruiden goed te begrijpen en aan de hand daarvan zeer gedoseerd toe te dienen om het vereiste resultaat te krijgen.
Cornelis Peters
28 januari 2015
Wanneer u behoeft hebt aan een persoonlijk gesprek kunt u een afspraak maken met Cornelis Peters. Dat kunt u hier aanvragen.
