Mariadistel vanuit Ayurvedisch perspectief

Silybum marianum, milk thistle of Mariadistel is een bekende plant in de Ayurveda en behoort tot de Composietenfamilie (Asteraceae). De naam spreekt tot de verbeelding. Waarom zit het woord Maria erin? Een middeleeuws verhaal verteld dat de tekening op de bladeren, in de vorm van witte aderen en vlekken, een afdruk is van de gemorste druppels melk van de Heilige Maagd Maria die langs de bladeren naar beneden druipt. Aan deze legende dankt de plant haar naam. Niet alleen in het Nederlands, maar ook in de Latijnse soortnaam kun je dit terugvinden: Marianum.

Indeling volgens de Ayurveda

• Guna: licht en olieachtig
• Rasa: zoet en bitter
• Vipak: zoet
• Potentie oftwel de Virya: verkoelend
• Dosha: PK– V=
• Dhatu: rasa/plasma, rakta/bloed
• Srotas: annamaya kosha, bloedsomloop, merg en zenuwen

Wat zit erin?

Flavolignans (isosilybinin, silybinin, silychristin en silydianine, die collectief silymarine worden genoemd), vaste olie, sterolen (cholesterol, campesterol, stigmasterol, sitosterol), gamma-linoleenzuur, aminen (tyramine, histamine, betaïne), bitter principes, flavonoïden ( apigenine, quercetine, kaempferol), lignanen en slijm.

Wat doet het?

Leverbeschermend, stimuleert de galblaas om gal te produceren, bevordert de borstmelkvorming bij jonge moeders, verzachtend, anti-oxidant, ontstekingsremmend, antidepressivum, bevordert de eetlust, samentrekkend, bitter tonic, laxerend, zweetafdrijvend, spijsvertering, diuretisch, braakmiddel, emmenagogue, maag-, nier- tonic, probiotische, antioxidant.

Waar wordt het voor gebruikt?

Bij leverschade, leverproblemen (met inbegrip van cirrose, virale hepatitis, alcoholische degeneratie van de lever), slechte melkproductie, galblaas problemen, alcoholmisbruik, katers, maagzweren, omgevingszieken, toxiciteit van drugs of chemicaliën, hoofdpijn, hoge cholesterol, diabetes , overgewicht, slechte vertering van vetten, dysbiose, PMS, lethargie, huidproblemen (zoals psoriasis, roseacea, schurft, netelroos), slechte eetlust, slechte spijsvertering, constipatie en aambeien.

Acties volgens de Ayurveda

Volgens ayurvedische begrippen werken de actieve bestanddelen van mariadistel als volgt.

• Ama Pachana – verwijdert giftige stoffen uit de darm
• Arshoghna – verlicht aambeien
• Dipana – ontsteekt Agni
• Kusthaghna – verlicht huidproblemen
• Medhya – tonic voor de hersenen en de zenuwen
• Medohara – reguleert de vetstofwisseling
• Mutrala – diureticum
• Prameha – nuttig bij diabetes
• Raktashodhana – zuivert het bloed
• Stanya – verhoogt de melkproductie
• Virechana – laxeermiddel
• Visahara – elimineert toxiciteit
• Yakrduttejaka – een uitstekende remedie voor alle lever problemen.

Korte beschrijving

Mariadistel is een zeer aantrekkelijke, stekelig jaarlijkse of tweejaarlijkse plant met glanzende groene bladeren met duidelijke melkwitte aders, en rood-paarse distel-achtige bloemen. Het is inheems in de Middellandse Zee gebieden en genaturaliseerd in Noord-Amerika, Europa en Azië. Al meer dan tweeduizend jaar wordt mariadistel zeer gewaardeerd als een uitstekende remedie tegen lever aandoeningen. Het wordt gebruikt bij geelzucht, chronische leverziekte en acute hepatitis. Dit feit heeft uitgebreid onderzoek gestimuleerd om Mariadistel te onderzoeken op zijn verbazingwekkende-lever beschermende eigenschappen.
Mariadistel heeft het opmerkelijke vermogen om levercellen te beschermen tegen beschadiging door toxinen, alcohol, drugs, kwik en zware metalen. Het heeft zowel preventieve als curatieve eigenschappen.

Hoe beschermt Mariadistel levercellen?

Silymarine dat in de zaden zit is toch wel de meest belangrijke stof. Deze is in staat om allerlei gifstoffen te neutraliseren. Gifstoffen die de lever aan kunnen tasten. Denk hierbij maar eens aan medicijnen, drugs en alcohol. Maar ook het gif uit de groene knol-amoliet wordt door de silymarine geneutraliseerd. Het komt nog wel eens voor dat een dier van deze paddenstoel eet. Dit zal onherroepelijk leiden tot de dood van het dier, mits deze binnen 48 uur een extract van de Mariadistel ingespoten krijgt. Door deze inspuiting komen de levercellen en de leverenzymen weer op gang. Dit wordt in acute gevallen ook wel in het ziekenhuis toegepast wanneer er sprake is van een hele ernstige vergiftiging van paddenstoelen bij mensen. Daarnaast worden ook de gifstoffen die we binnenkrijgen uit ons milieu zoals uitlaatgassen aangepakt.

• Silymarine is in staat om de buitendste laag van de levercellen te veranderen, zodat eventueel aanwezige giftige stoffen de levercellen niet meer binnen kunnen dringen.
• Silymarine is in staat om de eiwitsynthese te optimaliseren en de productie van RNA te bevorderen, waardoor er meer nieuwe levercellen aangemaakt worden. Hierdoor wordt het zelfherstellend vermogen van de lever verhoogd.
• Silymarine wordt gebruikt om verhoogde leverenzymen zoals SGPT en SGOT te verminderen.
• Silymarine werkt als antioxidant en vermindert schade door vrije radicalen te vangen en ontsteking in de lever te temperen.

Het is ook een uitstekend middel voor een probleemloze spijsvertering, wordt gebruikt om reisziekte te voorkomen en is mijns inziens een van de beste remedie om de schadelijke effecten van de 21e eeuwse levensstijl te verminderen! Het heeft ook een vergelijkbaar beschermend effect op onze nieren.

Wat is de juiste dosering?

Je kunt mariadistel op twee manieren eten. De ene manier is de zaden onbehandeld gebruiken. Dus zaden pletten of vermalen en zo opeten.
Hier zie je de zaden. De pluisjes worden er afgehaald. Dat is niet eetbaar en alleen voor het transport door de lucht bedoeld.

Je kunt de zaden in de ochtend in je cruesli of door de yohurt doen. De zaden bevatten ongeveer 4 tot 6% sylimarine.
De andere manier is als kruidenextract in capsules. Extracten bevatten ongeveer 75% sylimarine, dus een factor 12 hoger dan de pure zaden |17|.

Waarschuwingen en Contra-indicaties

Kan een laxerend effect hebben. Bijwerkingen kunnen onder meer gastro-intestinale stoornissen en allergische huiduitslag veroorzaken bij patiënten die allergisch zijn voor planten van de compositenfamilie waaronder ook het madeliefje valt.

Geneesmiddelinteracties

Mariadistel heeft interacties met een groot aantal medicijnen. Voor advies op maat adviseer ik je om ons persoonlijk te schrijven. Je kunt dat richten aan info@ayu.nl dan komt het vanzelf bij de juiste persoon terecht. Voor nu geef ik een aantal soorten medicatie op waar Mariadistel invloed op heeft.

• Antidiabetica ( bijvoorbeeld glimepiride (Amaryl), glyburide (Diabeta, Glynase PresTab, Micronase), insuline, metformine (Glucophage), pioglitazon (Actos), rosiglitazon (Avandia), en anderen.
• Statines (Bijvoorbeeld Altoco of Mecavor)
• Antibioticum (bijvoorbeeld erytromycine)
• Immunosuppressors (bijvoorbeeld Ciclosporine / Sandimmune)
• Anxiolytica (bijvoorbeeld Valium, Xanax of Ativan)
• Anticoagulantia (bijvoorbeeld Coumadin of Plavix)
• Fenytoïne (bijvoorbeeld Dilantin)
• Fexofenadine (bijvoorbeeld Allegra)
• Antipsychotica (bijvoorbeeld Chloorpromazine, Serax, Haloperidol, Promethazine of Flufenazine)
• Medicatie tegen kanker (bijvoorbeeld Tamoxifen)

Bij farmacokinetisch onderzoek blijkt dat silymarine de schijnbare klaring van sirolimus (Rapamune) verlaagt bij niertransplantatiepatiënten |15| met verminderde leverfunctie. Gebruik mariadistel dus voorzichtig bij patiënten die sirolimus innemen.
Het is dus belangrijk om je arts op de hoogte te brengen wanneer je gebruik wilt maken van mariadistel als supplement.

Er is een volledig monogram opgesteld door het EAC over Mariadistel en de specifieke interactie met reguliere medicatie gebaseerd op 17 wetenschappelijke onderzoeken. Dat is gratis opvraagbaar wanneer je meer wilt weten of de medicijnen die jij gebruikt van invloed zijn op mariadistel of andersom.

Bronnen:
15 Jiao Z, Shi XJ, Li ZD, et al. Population pharmacokinetics of sirolimus in de novo Chinese adult renal transplant patients. Br.J.Clin.Pharmacol. 2009;68(1):47-60.

17 Greenlee, H.; Abascal, K.; Yarnell, E.; Ladas, E. (2007). “Clinical Applications of Silybum marianum in Oncology”. Integrative Cancer Therapies. 6 (2): 158–65.doi:10.1177/1534735407301727. PMID 17548794.

Cornelis Peters schrijft artikelen over kruiden en hun werking vanuit de Ayurveda met onderbouwing uit wetenschappelijke publicaties. Hij is vaste columnist voor Spice India en zelf een hartstochtelijk kruidenkweker samen met zijn partner dr. V.P. Mohana Kumari.