De angst voor Alzheimer

Vandaag, vrijdag 21 september, is het Wereld Alzheimer Dag. Tijd om er vanuit de Ayurveda een ‘natuurlijke’ visie op te geven. Want dat we te maken hebben met een wereldwijd probleem moge duidelijk zijn. Hoe is de situatie nu, wat kunnen we verwachten en hoe gaan we dit met elkaar oplossen? Daar ga ik met dit artikel dieper op in.

De situatie anno 2012

Gisteren las ik in het blad Trouw het volgende: ‘Er lijden tot nu toe ongeveer 250.000 mensen in Nederland alleen al aan Alzheimer. Van deze 250.000 lijden er 50.000 aan vasculaire dementie. Vasculaire dementie wordt veroorzaakt door schade aan het bloedvatsysteem. Dat hangt sterk samen met hoge bloeddruk, stress, overgewicht, roken, lichaamsbeweging, diabetes en cholesterolgehalte. Dit aantal gaat in rap tempo omhoog omdat er steeds meer ouderen komen die ook nog eens langer leven. Ondanks de omvang van de ziekte en het steeds groter wordend aantal mensen dat eraan lijdt, zijn er alleen nog maar medicijnen die de symptomen bestrijden. Naar een medicijn dat de ziekte bij de wortel aanpakt wordt al jaren gezocht, maar tot nog toe zonder resultaat’, aldus Wiesje van der Flier, hoofdonderzoeker van het Alzheimercentrum VUmc in Amsterdam.

Wat kunnen we verwachten

Volgens de schattingen van Wiesje van der Flier hebben we in 2050 een half miljoen Nederlanders met Alzheimer! Op de website van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) lees ik in een artikel van april 2012 dat verwacht wordt dat het zelfs nog toeneemt. Wereldwijd leven er nu al bijna 35,6 miljoen mensen met dementie. Alzheimer valt onder de verzamelnaam dementie. Dit aantal zal naar verwachting verdubbelen in 2030 (65,7 miljoen) en meer dan verdrie-voudigen in 2050 (115,4 miljoen). Dementie treft mensen in alle landen met meer dan de helft (58%) in de lagere en gemiddelde inkomenslanden. In 2050 zal dit waarschijnlijk stijgen tot meer dan 70%.
De behandeling en verzorging van mensen met dementie kost de wereld op dit moment meer dan US$ 604 miljard per jaar. Dit omvat de kosten van de gezondheidszorg en sociale zorg, alsmede de vermindering van of het verlies aan inkomen van mensen met dementie en hun verzorgers.

Verschil tussen dementie en Alzheimer

De termen dementie en (ziekte van) Alzheimer worden vaak door elkaar gebruikt. Maar dementie is een verzamelnaam voor symptomen waarbij de hersenen worden aangetast, waardoor de zenuwcellen hun werk niet meer goed doen en iemands verstandelijke vermogens achteruitgaan.
Diverse ziekten kunnen dementie veroorzaken. De ziekte van Alzheimer is er één van: het is de meest voorkomende en bekendste oorzaak van dementie.

Hoe gaan we dit met elkaar oplossen?

Dat is natuurlijk de grote vraag. Wat ik om me heen zie gebeuren en dat is vooral in het reguliere circuit zijn de volgende activiteiten:

• Genen onderzoek

Bij het ontstaan van Alzheimer spelen talrijke factoren een rol. Een klein deel van Alzheimer is erfelijk bepaald. Sinds in 2003 alle menselijke genen bekend zijn is dit een onderzoeksveld waar heel veel van verwacht wordt. De gedachten daarachter was dat als je weet wat er mis is dat je dit veel sneller kunt oplossen. Echter het wordt steeds duidelijker dat het niet zo eenvoudig is als men eerst dacht. Er zijn een aantal zogenoemde causale genen ont-dekt. Wanneer hier een mutatie plaatsvindt, dan treedt de ziekte (bijna) altijd op. Maar er zijn ook variaties in genen bekend (de zogenoemde gevoeligheids-genen) die niet met zekerheid tot de ziekte Alzheimer leiden en die eerder als een risicofactor moeten worden gezien. Het blijft dus nog steeds giswerk.

• Medicijnenonderzoek

Er wordt natuurlijk driftig gezocht naar medicijnen en dat gaat voor een groot deel nog op de oude manier. Nieuwe medicijnen zijn er vaak op gericht om het enzym te remmen dat bèta-amyloïd in de hersenen aanmaakt. Dat brengt echter weer andere problemen met zich mee, omdat deze medicijnen ingrijpen op een enzym met een normale biologische functie. In Groningen werken onderzoekers aan een nieuw medicijn dat Alzheimer op een andere manier bestrijdt. Zij hebben een stof ontdekt die voorkomt dat bèta-amyloïd-eiwitten aan elkaar kleven. Daarmee wordt voorkomen dat de samengekleefde eiwitten giftig worden en dat hersencellen sterven, zónder dat de natuurlijke proces beïnvloedt worden.

• Radboud start een Alzheimer Mantelzorg Academie

Niet direct gericht op de genezing van het probleem maar meer om de zorg eromheen vind ik dit een opmerkelijk initiatief. Om de enorme impact die deze ziekte op de mantelzorgers heeft te onderzoeken, begint het UMC St Radboud in 2013 met de Mantelzorgacademie. Mantelzorgers worden op allerlei manieren ondersteund via e-learning, schriftelijke cursussen of klassikaal.

Waarom dit geen blijvende oplossingen zijn

Ons hele medische zorgstelsel is uitgegroeid tot een systeem waarbij patiënten hun problemen bij de zorgverlener neerleggen, waarbij mensen verwachten dat de zorgverlener het voor hun oplost. Deze manier van zorgverlening is in deze tijd van economische recessie te autoritair en te kostbaar geworden om nog goed te functioneren. Je kunt je trouwens afvragen of deze afhankelijkheid wel zo goed voor je is.

Blijvende oplossingen

Het is de hoogste tijd om het heft weer in eigen handen te nemen. Het gaat per slot van rekening om jou! Vergeet niet dat ieder mens uniek is. Er is geen standaard-protocol, er is maar één protocol en dat is het protocol dat werkt voor jou. Er moet dus iets fundamenteels veranderen. Die verandering ligt bij jezelf. Jij en ik. Ieder voor zich moet zich afvragen of we heel veel dingen niet zelf kunnen doen. We moeten onze leefstijl onder de loep nemen omdat we gewoon veel beter voor onszelf moeten zorgen. Preventie is iets dat ons allemaal uiteindelijk heel veel op gaat leveren.

• Preventie

Intensief inzetten op preventie en mensen voorbereiden op een zelfstandiger aanpak om de eigen gezondheid in eigen hand te nemen. Met andere woorden: mensen leren om met een aantal eenvoudige aanpassingen gezonder te leven. Dat is en blijft een niet te onderschatten aanpak dat erg veel leed en ook nog eens heel erg veel geld scheelt dat niet uitgegeven hoeft te worden voor een vroegtijdige behandeling en uitkeringen omdat mensen niet meer kunnen werken. Wat is preventie en hoe doe je dat. Preventie is zorgen dat je niet ziek wordt. Dat doe je door jezelf een gezonde levensstijl aan te meten. Daar hoort rust, reinheid en regelmaat bij.

A) Goede voeding

Het ondergeschoven kind in alle Nederlandse opleidingen. Het kan niet vaak genoeg gezegd worden. Voeding, en dan vooral goede, gezonde voeding is cruciaal om je fit en vitaal te voelen. Wat zou het belangrijk zijn om bij iedere school een moestuin te hebben waar alle kinderen kunnen zien hoe hun voedsel groeit. Hoe verbonden wij zijn met de aarde, omdat iedere dag dat we iets eten het de aarde is die dit voortbrengt.

B) Verandering van levensstijl

Dat klinkt heel eenvoudig maar de ervaring is dat dit het moeilijkste deel is bij heel veel mensen. Toch is het minder moeilijk dan je denkt. Sterker nog als je een bepaalde houding of gewoonte drie weken volhoud dan is het al bijna een vanzelfsprekendheid voor je. En wat is nu drie weken?

Wat je nodig hebt

Wanneer je het moeilijk vind om in je eentje je levensstijl te veranderen is het een idee om een balansconsult af te spreken. Met een balansconsult krijg je zicht op wat voor jou werkt en wat bij je past om te werken aan je gezondheid en je welbevinden. Het Europa Ayurveda Centrum heeft zich in Nederland sinds 1998 toegelegd op deze vraagstukken en heeft inmiddels al duizenden mensen de weg gewezen hoe ze kunnen werken aan hun gezondheid en welbevinden.

Heeft u interesse? Via dit intakeformulier kunt u zich aanmelden voor een ABC consult. Neem voor vragen contact op met het secretariaat op nummer 0523-744004. Je bent van harte welkom.

Verder lezen:
Bronnen:
1. Trouw 19-9-2012, de Stentor 19-9-2012
2. Netherlands Genomics Initiative, Den Haag, http://www.genomics.nl/Home.aspx
3. http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2012/dementia_20120411/en/
4. http://www.alzheimercentrum.nl/patienten/meest-gestelde-vragen/
5. http://www.rug.nl/kennisdebat/onderwerpen/healthyageing/luiten