Burn-out, stress en Ayurveda

Stress, burnout and Ayurveda
Burnout, stress and Ayurveda

“Ik kwam na weer zo’n lange dag werken thuis en viel languit op de grond. Even later zat ik in een ambulance op weg naar het ziekenhuis. Ik heb daar drie dagen op de hartbewaking gelegen. Ze dachten eerst dat het een hartaanval was maar uiteindelijk bleek het dat het om een burn-out ging. Ik schaam me enorm dat ik het zover heb laten komen.”
Johanna 36 jaar.

Johanna is een van mijn vele cliënten, die na maanden thuisgeweest te zijn, aanklopte bij mijn praktijk om vanuit de Ayurveda hulp te zoeken voor haar probleem. Ze heeft medicatie en voldoende rust gehad, maar het is niet overgegaan. Ze is angstig, voelt zich depressief en is bang dat de burn-out en de daaraangekoppelde stress weer zullen terugkomen. Er moet iets veranderen, maar wat? Moet ze haar baan opzeggen? Maar hoe zit het dan met haar inkomen? Je kunt toch niet zomaar thuis gaan zitten. “Waar moet ik beginnen?” vroeg ze me hulpeloos.

In het artikel van vandaag ga ik in op de maatschappelijke en persoonlijke problemen van deze moderne ziekte en wat het antwoord van Ayurveda daarop is.

Burn-out en stress kosten de samenleving miljarden euro’s.

Een medewerker met een burnout kost 250 euro per dag en is gemiddeld 242 dagen uit de running. Even snel uitgerekend, kost dit dus 60.500 euro per werknemer.
Uit resultaten van het Permanent Onderzoek Leefsituatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt, dat één op de tien werkenden de afgelopen jaren burn-out klachten heeft gehad. Wanneer je uitgaat van de werkzame beroepsbevolking van 7 miljoen dan gaat het dus om 700.000 mensen die kampen met burn-out verschijnselen. Wanneer we de rekensom van boven doorrekenen dan komen we uit op een bedrag van 700.000 maal 60.500 euro is 42.350.000.000 oftewel meer dan 42 miljard euro.

Gender maakt niet uit.

Het maakt niet uit of je man of vrouw bent. Het percentage mannen met burn-out klachten is even hoog als het percentage vrouwen met burn-out klachten.

Recent onderzoek.

Uit onderzoek van Kantar Public in opdracht van het Zilveren Kruis blijkt dat bij 533 mensen van 18 jaar en ouder, die een burn-out hebben gehad en naar hun werk terugkeerden, slechts een derde van hun werkgevers geleerd heeft van de burn-out en ook daadwerkelijk iets gingen veranderen. Twee derde van de werkgevers ging dus op oude voet voort. Zij veranderden niets aan de werksituatie, gingen het gesprek niet aan en lieten de werknemers aanmodderen op de manier, hoe ze bezig waren.
Hoe kan het toch dat de grootste veroorzaker van burn-out en stress, de werkomgeving, zo blind is voor de enorme gevolgen van deze aandoeningen?

Burn-out en stress staan niet op zichzelf.

Arnold Bakker, hoogleraar Arbeids en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit, concludeert uit verschilllende onderzoeken dat veel leidinggevenden nog te weinig zelfreflectie hebben wanneer een werknemer uitvalt. De burn-out wordt vaak gezien als een incident en dat is volkomen onterecht.

Burn-out is geen incident, het is een enorm maatschappelijk probleem met enorme kosten en ingrijpende sociale gevolgen.

In bovenstaand rekensommetje is niet meegenomen wat de effecten zijn van een vader of moeder die met een burn-out thuiszit maar dat dit heftig is laat zich raden.

Burn-out kreeg in de jaren ‘70 zijn naam.

Burn-out heeft ook nog veel andere benamingen zoals opgebrand, uitgeblust en emotioneel uitgeput zijn. Burn-out is dus een specifieke vorm van stress.

Burn-out is een term die in de jaren ‘70 ontstond en je kunt drie duidelijke kenmerken onderscheiden.
Drie kenmerken die burn-out karakteriseren
1. Emotionele uitputting: een gevoel van extreme vermoeidheid. Niet meer in staat zijn om je weer energiek te voelen.
2. Depersonalisatie: vervreemding ten opzichte van anderen. Een vreemde, kille houding hebben tegenover het werk en de collega’s.
3. Negatief zelfbeeld: het gevoel dat je minder goed presteert dan in het verleden.

Stress is een natuurlijke reactie.

In de kern is stress een natuurlijke reactie. Het is een reactie van je lichaam op een bedreigende situatie. Je brein zorgt voor een vecht- of vluchtreactie en dat zorgt er weer voor dat er allerlei processen plaatsvinden in je lichaam zodat je klaar bent voor actie. Er wordt dan meer cortisol geproduceerd, dat ook wel het stresshormoon wordt genoemd. Blijft het cortisolniveau verhoogd en hebben we regelmatig stress, dan draait ons systeem constant overuren en daar zullen onze hersenen onder lijden. Vooral de hippocampus, dat deel in onze hersenen dat verantwoordelijk is voor het geheugen, lijdt hier het meeste onder.

Bij langdurige stress veranderen je hersenen.

Wanneer je langdurige stress hebt, kunnen er zelfs veranderingen in de hersenen ontstaan. Het centrale regelsysteem is nog niet naar zijn ruststand teruggekeerd en dan verkeert het als het ware in een ‘aangeslagen’ toestand.

De aanloop naar burn-out is het gevoel van overspannen zijn.

Overspannen zijn en een burn-out hebben, lijken op elkaar maar zijn egenlijk twee verschillende dingen. Bij overspannen zijn, neemt je dagelijkse belastbaarheid af, krijg je moeite om de activiteiten naar tevredenheid uit te voeren en krijg je beginnende stressklachten zoals huilbuien, een gevoel van opgejaagd worden, niet goed meer kunnen slapen en lichamelijke klachten zoals bijvoorbeeld hoofdpijn. Maar de energie is nog niet op en de klachten uiten zich in labiliteit en opgejaagdheid.

Voorstadia van overspannenheid.

1. Snel geprikkeld zijn
2. Slaapproblemen
3. Fysieke klachten
4. Overmatig piekeren
5. Gebrek aan energie
6. Geen zin in sociaal contact
7. Concentratieproblemen

De ontwikkeling van een burn-out.

Als je al deze symptomen negeert en steeds weer over jouw grenzen heen gaat, kun je in een burn-out terechtkomen. Je bent dan helemaal op en wilt niet meer. Deze overspannenheid kan lang aanhouden totdat de grens bereikt is en je opeens in een burn-out terechtkomt. Dat kan je opeens overvallen en dat is heel heftig want je kunt dan niet meer gewoon functioneren. Je kunt angst- en paniekaanvallen krijgen, een extreem gevoel van uitputting ervaren, heel gevoelig zijn voor externe prikkels zoals licht of geluid en je kunt in een depressie terechtkomen.

Burn-out, depressie en het chronisch vermoeidheidssyndroom.

Burn-out en depressie lijken wat symptomen betreft heel erg op elkaar. Sombere stemming, verhoogde emotionaliteit, desinteresse in de omgeving, concentratieverlies en verhoogde sensitiviteit. Burn-out kan ook kenmerken van het chronisch vermoeidheidssyndroom vertonen.

Overige symptomen.

Naast het heel erg moe zijn, heeft burn-out ook andere symptomen zoals zich opgejaagd voelen, een slechte concentratie, geen of weinig zin in seks hebben en slecht slapen. Je kunt je ook misselijk voelen, pijn op de borst hebben, last van diarree ervaren, een snelle hartslag hebben, het koud hebben en versneld ademhalen. Als je daarnaast ook nog weinig zin hebt om naar je werk te gaan, je last hebt van een slecht geheugen en continu moe bent, dan is de kans heel erg groot dat je lijdt aan een burn-out.

Vraag hulp!

Het is als je deze gevoelens bij jezelf signaleert absoluut verstandig om professionele hulp te zoeken. De juiste route is om eerst naar je huisarts te gaan en via hem of haar doorverwezen te worden naar een deskundige psycholoog, therapeut of coach. Onder begeleiding van deze deskundigen leer je om betere keuzes voor jezelf te maken, want daar gaat het in essentie om. Hoe leer je van de reactie van je lichaam om te zorgen dat je niet ziek zult worden?

Medicatie.

In het begin zul je medicatie krijgen om rustiger te worden. Vaak zijn dit middelen, die ook bij een depressie worden voorgeschreven. Het nare van deze medicatie is dat ze vervelende bijwerkingen hebben. Het is dus belangrijk om zo snel mogelijk weer in je kracht te komen en de medicatie af te bouwen.
Bij het afbouwen van je medicatie kan Ayurveda heel behulpzaam zijn. Er zijn diverse kruiden en kruidencombinaties die bewezen werkzaam zijn bij de mentale ziekten, maar zonder de nare bijwerkingen.

Wanneer je er op tijd bij bent, kun je ook overwegen om direct de Ayurvedische route te kiezen. Dit moet uiteraard ook in samenspraak met je huisarts gebeuren.

De Ayurvedische aanpak van burn-out en stress.

Als eerste wordt er gekeken wat je constitutie is. Ben je een vata, pitta of kapha type. Als we dat weten, kunnen we kiezen voor behandelingen of kruidenpreparaten, die zorgen dat je huidige constitutie en je geboorteconstitutie weer op één lijn komen.

  1. Pancha Karma
  2. Ongetwijfeld één van de meest doeltreffende behandelingen vanuit de Ayurveda voor stress of burn-out is de Pancha Karma. Pancha staat voor vijf en Karma staat voor acties. Het zijn vijf verschillende acties, die tezamen het lichaam en de geest weer in balans laten komen. De Pancha Karma kuur staat ook bekend als een reinigingskuur; het is een totale lichaamsreiniging waarbij alles, wat niet in je lichaam thuishoort, wordt opgeruimd. Dit geldt ook voor je geest. Burn-out en stress laten eerst de pitta stijgen, gevolgd door een accumulatie van kapha. Beide doshas moeten zich ontladen en opnieuw een evenwicht zoeken. Dus eerst moet pitta gecorrigeerd worden en daarna wordt kapha aangepakt. De behandelingen die hierbij horen zijn: abhyanga, udwarthana, swedana en nitya virechana.

  3. Ondersteunende kruiden
  4. Allereerst moet pitta aangepakt worden en daar helpen de volgende kruiden bij:
    Chitrakadi vati, trikatu choorna, triphala choorna, varadi kashayam, kalyanaka kashayam, panchakola choorna, shanka vati zijn zomaar een aantal kruiden, die ervoor zorgen dat pitta weer in balans komt.
    Er zijn verschillende kruiden die ondersteunend werken bij stress. Dan moet je denken aan manasamitra vatakam, kalyanaka gritham, valeriaanwortel, ashwaganda, kamille, lavendel, passie bloem, brahmi, centella asiatica en de Siberische gember. Afhankelijk van het stadium van de burn-out en je constitutie kun je één of een combinatie van deze kruiden krijgen.

  5. Shiro Vasti
  6. Dit is een behandeling waarbij er in een continue stroom medicinale olie over het hoofd gegoten wordt. Ondertussen kan er geluisterd worden naar speciale mantra’s, die zorgen voor rust en ruimte.
    Taila gritham shiro dhara een stroom van medicinale olie en ghee, die over het hoofd gegoten wordt.
    Takro shiro dhara een stroom van medicinale botermelk, die over het hoofd gegoten wordt.
    Sarvanga dhanyamla dhara een stroom van gefermenteerde vloeistoffen die over het gehele lichaam gegoten worden. Dit zorgt voor een afname van kapha en de verwijdering van toxines uit de cellen.

  7. Rasayana
  8. In essentie betekent rasayana verjonging of weer vitaal maken. Dit is dus een begrip waarbij verschillende kruiden passen en ook verschillende therapiën thuishoren. Kruiden zoals brahmi en gotakula vallen hieronder maar ook leefstijladviezen, meditatie en yoga maken hiervan onderdeel uit.

  9. Meditatie
  10. Meditatie is in de Ayurveda een zeer belangrijke methode om mensen bewust te laten worden van de kracht van hun denken. Ik heb me in India tijdens een bezoek aan een basisschool verwonderd over een klas met kinderen tussen de 5 en 6 jaar die volkomen stil op de grond zaten te mediteren. Deze klas bestond uit 92 kinderen! Indrukwekkend, als je je beseft hoe belangrijk het is om dit zo jong te leren. Met meditatie leer je om je gedachten te beheersen, zodat ze niet door je hoofd blijven spoken. Als je dit vroeg leert, heb je hiervan je hele leven profijt.

  11. Beweging
  12. Een open deur, ik weet het, maar beweging is o zo belangrijk. We zijn niet gemaakt om de hele dag te zitten. De bouw van ons lichaam is erop gericht om veel te bewegen. Wandelen is één van de goedkoopste en meest doeltreffende manieren om uit de burn-out- of stress situatie te komen.

  13. Tot slot
  14. Ayurveda heeft uitstekende kruiden en behandelingen voor mensen die aan burn-out en aan een overmaat van stress lijden. De resultaten zijn ook goed wanneer de behandeling zowel regulier als ayurvedisch op een bredere manier benaderd wordt. In dit artikel heb ik verschillende opties en blauwdrukken voor het behandelen en het genezen van stress en burn-out op een natuurlijke en een ayurvedische manier benadrukt!

    Ik ben heel benieuwd naar jouw ervaringen met burn-out en/of stress in jouw leven. Heb jij nog tips voor andere lezers? Waar bestaat jouw ZelfZorg uit? Deel het hieronder met ons.

    [camera]Cornelis Peters
    Cornelis Peters is onderzoeker en expert op het gebied van gezondheid en welzijn vanuit Ayurveda. Hij deelt zijn kennis over ‘de zes treden‘ waarmee de weg naar persoonlijke groei en gezondheid voor iedereen open ligt via deze artikelen en zijn meest gedownloade e-book “Gezond worden en blijven met Ayurveda. Dit e-book is gratis te downloaden via onderstaand formulier.”[/camera]

Deel dit bericht

Facebook
Twitter
LinkedIn

Laat een reactie achter

4 thoughts on “Burn-out, stress en Ayurveda”

  1. Graag zou ik het e-boek willen downloaden. Met vriendelijke groet Thea Maaskant.

  2. Hi,

    Ik heb 2 jaar geleden hulp gevonden bij een ayurveda arts in Den Haag. Hij hielp mij uit mijn burn-out.
    Ik zou graag meer informatie willen over dit thema en graag uw ebook ontvangen.

    Mvg, Susan

  3. Hallo Peter, Ayurveda heeft me enorm geholpen met het overkomen van mijn burn out! Ik zou graag uw e book willen lezen! Warme groet, Daphny

Comments are closed.

Over Europa Ayurveda Centrum

Wanneer jij je gezondheid in eigen hand wilt nemen ben je van harte welkom in ons centrum. Wij bieden ABC consulten, Ayurvedische behandelingen en een breed assortiment aan op maat gemaakte kruidenpreparaten en oliën.

Recente berichten

Volg ons op Facebook

Schrijf je in voor tips over gezondheid

error: Content is protected !!
Scroll to Top

Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief
en ontvang het gratis e-boek in je e-mail.

* indicates required