Alcoholisme en Ayurveda

Ayurveda geeft regels voor het gebruik van alcohol

In de Charaka Samhita, het lijfboek van de Ayurveda, staat dat alcohol beschouwd wordt als een toxine, een gifstof. Vervolgens geeft de Charaka een lijst met regels hoe je alcohol dient te gebruiken. Want ook in de Ayurveda gebruiken we alcohol in gefermenteerde dranken als medicatie. Sterke stoffen, zoals gifstoffen, hebben vaak een dubbele werking in die zin, dat te gevaarlijk is en als het met mate en doelbewust wordt toegepast het een medicijn kan zijn.

Een goed voorbeeld, dat we allemaal kennen, is slangengif. Een beet van een giftige slang kan de dood veroorzaken maar het kan ook ‘mits professioneel gebruikt‘ als medicijn dienen tegen kanker, als bloedverdunner en voor het verdoven van zenuwen (zeer experimenteel). Bekijk hiervoor de buitengewoon informatieve Prezi van Justin Morssink op Prezi.

De Charaka Samhita beschrijft dus een aantal belangrijke regels, die moeten worden nageleefd wanneer je alcohol wilt gebruiken. De regels beschrijven in wat voor soort containers de alcohol moet worden geserveerd, bij welke leeftijd, bij welke ziekte, de sterkte, het seizoen en de gemoedstoestand van de ontvanger. Zonder kennis van deze regels, is het beter om alcohol te vermijden. Daarnaast zijn er strikte regels voor het voorkomen van nare gevolgen van alcoholgebruik voor Vata, Pitta en Kapha typen. Deze regels zijn bedoeld om de persoon, die alcohol niet goed gebruikt, te behandelen op basis van hun specifieke dosha. Een duidelijk teken van de persoonsgerichte aanpak vanuit de Ayurveda.

Gunstige effecten van alcohol

Alcohol op zich is niet slecht. Je moet weten hoe en wanneer je het gebruikt. Alcohol heeft een dragende eigenschap. Dat wil zeggen dat de kruiden, die in de alcohol opgelost zitten, gemakkelijk de cellen in kunnen. Kruidendranken op basis van kruidensappen (asavams) en kruidenafkooksels (aristhams) zijn de bekendste Ayurvedische medicijnen die alcohol bevatten omdat dit gefermenteerde dranken zijn.

• • Alcohol opent rasa en rakta vaha srota waardoor het de doorbloeding van weefsels verbetert.
  • Alcohol in beperkte mate bijvoorbeeld eens in de week – in het weekend bij een diner en in goed gezelschap – draagt bij aan het gevoel van welbevinden.
  • Alcohol in kleine hoeveelheden heeft satvische kwaliteiten.
  • Alcohol stimuleert de spijsvertering.
  • Alcohol verdrijft angst en maakt dat mensen iets makkelijker praten.
  • Alcohol moet uit een glas of uit gouden, zilveren of aardewerken bekers gedronken worden.
  • De mate van alcoholgebruik is seizoensafhankelijk en verschilt per klimaat.

Mensen met een vata prakruti doen er goed aan om – als zij alcohol gebruiken – te kiezen voor een frisse witte wijn. Voor de maaltijd is dit een goede keuze om de onregelmatige spijsvertering, waar het vata type naar neigt als hij of zij uit balans is, weer om te buigen. Tijdens het eten kan, als de maaltijd vet en warm is, alcohol genuttigd worden.

Mensen met een pitta prakruti doen er goed aan om nog voorzichtiger met drank om te gaan dan de andere doshas. Alcohol verwarmt en die eigenschap heeft de pitta mens van nature al. Wanneer pitta dosha toch wil drinken, dan is het aan te raden om hierbij te eten. Koele, zware en zoete voeding is voor de pitta prima om bij te drinken. In de zomer kan een fris biertje het pitta type balanceren.

Mensen met een kapha prakruti kunnen beter kiezen voor dranken op basis van gerst en tarwe dan voor wijntjes. Uiteraard moet dit begeleid worden door goede voeding met verhittende of verwarmende kruiden zoals pepers en chillies. Alcohol met bitterkruiden, de zogenaamde bittertjes, zijn voor de kapha types ook een goede optie.

De specifieke eigenschappen van alcohol

De kwaliteiten van alcohol zijn laghu (licht), ushna (warm), tikshna (scherp), suksma (subtiel), amla (zuur), vyavaayaal (doordringt alle cellen van het lichaam), aasuuga (snel), ruuksha (ruw), vikaasa (expansief) en visada (drogend). Al deze kwaliteiten zijn het tegenovergestelde van de kwaliteiten van ojas. Ojas is levensenergie. Ayurveda maakt heel duidelijk dat alcohol snel en gemakkelijk het hart kan bereiken en daardoor een direct effect heeft op de tien kwaliteiten van de ‘ojas’, de levensenergie, dat de meest subtiele essentie van het leven is. Alcohol ondermijnt dus onze levensenergie, die indirect verbonden is met de levensader, waar wij energie uit putten.

Ongunstige effecten van alcohol

Langdurig gebruik, in grote hoeveelheden, van alcohol kan bijna aan elk orgaan in ons lichaam grote schade aanbrengen. Ethanol, de belangrijkste alcohol in dranken, vertraagt de werking van het centraal zenuwstelsel. Onze celmembranen zijn zeer doorlaatbaar voor alcohol, dus zodra alcohol in de bloedbaan komt, diffundeert dit direct door de bloedvatwand heen naar bijna elk weefsel van ons lichaam. Op basis van het vermogen om ons bewustzijn te veranderen, wordt ethanol geclassificeerd als een psychoactieve drug.

Effect van alcohol op ons lichaam

De effecten van alcohol op de mens zijn, door de jaren heen, uitermate goed onderzocht en gedocumenteerd. Alleen al in PubMed zijn er 80.345 wetenschappelijke onderzoeken over het gebruik van alcohol gedocumenteerd. Alcoholgebruik bij lage of matige doses werkt voornamelijk als een modulator van GABA. GABA (gamma-aminoboterzuur) is een neurotransmitter om tot rust te komen en te kunnen ontspannen. Activering van GABA-receptoren veroorzaken ook andere ervaringen zoals verlichting van angst, sedatie, ataxie, toename van de eetlust, het verlagen van remmingen en bij sommige mensen, helaas, gewelddadig gedrag.

Er is een sterke correlatie tussen een hoog alcoholgebruik en een verhoogd risico op alcoholisme, cardiovasculaire aandoeningen, malabsorptie, chronische pancreatitis, alcoholische leverziekten, diabetes, reproductieve problemen, neurologische complicaties, depressies, kanker en bijnieruitputting. Schade aan het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel kan het gevolg zijn van jarenlang chronisch alcoholmisbruik.

Alcohol en Ayurveda

Zoals eerder gezegd, gebruikt Ayurveda de eigenschappen van alcohol om bepaalde kruiden en mineralen snel, via de bloedbaan, in de weefsels te krijgen. Dit zijn gefermenteerde kruidendranken of wijnen, zo je wilt, waarvan er vele varianten zijn voor een verscheidenheid aan kwalen. Ze zijn over het algemeen bijzonder smakelijk en wanneer op de juiste wijze ingenomen, hebben ze absoluut een positieve werking. In ons centrum maken wij bijvoorbeeld ieder najaar Draksaristham en Drakshavam, die boordevol vitaminen en mineralen zitten en die om de weerstand te verhogen als winterbooster ingenomen kunnen worden. De dosering is drie maal daags, na de maaltijd, een theelepel in een glas lauwwarm water.

Effect van alcohol op onze geest

Vanuit Ayurvedische perspectief beïnvloedt misbruik van alcohol je gemoedsrust of de vaste toestand van je geest, die essentieel is voor het leven van jouw unieke leven en het ontplooien van je groeicapaciteit. Alcohol is een stof die de bloed-hersenbarrière passeert en direct ingrijpt op ons centrale zenuwstelsel en daardoor het functioneren van onze hersenen verandert. Dit veroorzaakt veranderingen van onze perceptie, stemming, bewustzijn, cognitie en uiteindelijk ons gedrag.

Je ontneemt jezelf dus het geluk van de ontwikkeling van je geest en het verkennen van jouw unieke potentieel. Door overmatig te drinken, bereik je het omgekeerde van wat je zou willen en dat is angst, verdriet, woede, illusie, ziekten en tenslotte een zinloze dood.

Kennis (Veda) is gestructureerd in ons bewustzijn en het bewustzijn is het gebied van intelligentie, dat zich in een eenheidsstaat bevindt van kenner, kennen en het proces van weten. Bewustzijn is het meest fundamentele element in het leven. Ons lichaam, ons gedrag en onze omgeving zijn allemaal uitingen van ons bewustzijn. Al onze acties, onze spraak en onze handelwijze zijn de schommelingen van het bewustzijn. Omdat ons brein de houder is van onze ervaring van bewustzijn, is het passend dat we uitsluitend stoffen gebruiken die een balancerend effect op onze hersenen hebben.

Vanuit Ayurvedische perspectief is het gebruik van alcohol, zoals het momenteel wordt gebruikt in onze westerse samenleving, geen ondersteuning voor een evenwichtige werking van onze hersenen. Veel mensen drinken met als voornaamste reden om zich te ontspannen. Deze vorm van alcoholgebruik is in feite een psychoactieve drug.

Verslavingsgedrag aantoonbaar in neurale netwerken

Net van de pers is het onderzoek van Spagnolia en Goldman, in het januari-nummer van Brain, waarin zij beschrijven dat preklinische studies, waaronder neuroimaging, sterke aanwijzingen leveren dat de waarneembare gedragingen (het fenotype) die een verslaving karakteriseren, zoals dwangmatig alcoholgebruik, verminderde zelfbeheersing, gedragsproblemen en inflexibiliteit, de onderliggende ontregeling en storingen weerspiegelen in specifieke neurale circuits in de hersenen. Met andere woorden, op specifieke plaatsen in je hersenen lichten bepaalde neurale netwerken op, die gevoelig zijn voor verslavingsgedrag.

Alcoholisme en Ayurveda

Een Ayurvedische behandeling van alcoholverslaving richt zich niet alleen op mentale en fysieke aspecten, maar ook op de geestelijke en streeft naar een staat van balans in het lichaam, de geest en de ziel.
Afhankelijk van de constitutie van de cliënt worden er keuzes gemaakt over welke behandeling als eerste wordt ingezet. Soms worden er meerdere vormen gecombineerd. In ieder geval is de eerste insteek de reiniging van het lichaam van alle afvalstoffen en vervolgens de versterking van het immuunsysteem en de lever, gecombineerd met leefstijladviezen die passen bij het leefpatroon van de cliënt.

Acht methoden om alcoholisme te behandelen

• • 1. De shodana behandelingen waaronder de purva karma en de pancha karma. Dit zijn hele diepe reinigingskuren die het lichaam tot op het celniveau ontdoen van toxines.
    2. Marmatherapie en verschillende soorten massages.
    3. Voedingsadviezen op basis van het verschil tussen de geboorteconstitutie en de verworven constitutie.
    4. Kruidensupplementen om de lever te vitaliseren, het bloed te reinigen en de weefsels te versterken.
    5. Aanpassingen aan de leefstijl om het routinematig gedrag om alcohol te drinken anders in te vullen.
    6. Psychotherapeutische ondersteuning door middel van gesprekken en coachingstrajecten.
    7. Lichaamsbeweging en dan met name yoga.
    8. Meditatietechnieken zoals pranayama en geleide meditatie.

Alle leven is waardevol.

Alle fysieke en psychische behandelingen zijn erop gericht om de aandacht te richten op hoe waardevol je bent. Er is geen ander in de wereld zoals jij en dat maakt jou uniek. Ieder van ons heeft een taak in het leven om zinvol te zijn en zo te worden ervaren. De zin van het leven ligt niet buiten jezelf maar zit opgesloten in iedere cel van je lichaam. Het is aan jou om dat te leren kennen en te leren herkennen. Je mag er zijn zoals je bent en vanuit deze opvatting kun je zoeken naar jouw plek in het leven.

Alcoholmisbruik leid je daarvan af, verdooft je zintuigen en het is dan ook geen optie om dat te blijven herhalen. Vanuit de Ayurveda bieden we een totaalaanpak, waarbij we niet alleen het lichaam genezen maar ook handvatten geven voor de geest en de ziel om het vanaf vandaag anders te gaan doen. Wanneer je vandaag iets nieuws doet, is het morgen al anders.

Iedere stap, hoe klein ook in aanvang, is een stap op weg naar verandering.

Ik ben heel benieuwd naar jouw ervaringen met alcohol in jouw leven. Heb jij nog tips voor andere lezers? Waar bestaat jouw ZelfZorg uit? Deel het hieronder met ons.

[camera]
Cornelis Peters is onderzoeker en expert op het gebied van gezondheid en welzijn vanuit Ayurveda. Hij deelt zijn kennis over ‘de zes treden‘ waarmee de weg naar persoonlijke groei en gezondheid voor iedereen open ligt via deze artikelen en de gratis MasterClass “Tien Ayurvedische leefregels voor een leven vol energie. Deze masterclass is gratis te downloaden via deze site.”.[/camera]